Có rất nhiều điều với cảm nhận và cách suy nghĩ khác nhau giữa Nhật Bản và
nước ngoài. Nhiều người nước ngoài khi làm việc ở Nhật sẽ có những thắc mắc
như sau
"Người Nhật không phải làm việc quá nhiều sao?"
"Thật kỳ lạ khi người Nhật nghĩ rằng làm thêm giờ là điều hiển nhiên"
"Tôi muốn biết tại sao người Nhật lại chú trọng làm việc trọn đời!"
Trên thực tế, trong khi môi trường làm việc đang dần được cải thiện do cải
cách phong cách làm việc và đa dạng hóa việc làm, vẫn có thể có nhiều
doanh nhân tận tụy với công việc do làm thêm giờ hoặc nghỉ lễ.
Vì vậy, trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu lý do tại sao
người Nhật làm việc quá nhiều, đồng thời giới thiệu quan điểm làm thêm giờ
của người Nhật.
Mục lục [⇕]
Văn hóa làm việc thêm giờ của người Nhật
Hiện nay, tuy có rất nhiều doanh nghiệp áp dụng các chính sách giảm thời
gian làm ngoài giờ. Nhưng việc làm thêm giờ tại Nhật được xem là việc đương
nhiên, và trở thành một nét văn hóa tại Nhật.
Nhật Bản nơi phổ biến làm thêm giờ
Nhiều người Nhật cho rằng, việc làm thêm ngoài giờ sẽ mang đến cho mọi người
xung quanh sẽ có ấn tượng rằng bạn làm việc rất chăm chỉ. Vì điều này, nhiều
người sẽ liên tưởng việc làm thêm giờ sẽ mang lại ấn tượng tốt.
Bên cạnh đó nhiều người cảm thấy khó xử khi ra về trong khi cấp trên vẫn
đang làm việc. Tuy nhiên, lẽ đương nhiên là càng ở vị trí cao, được giao
nhiều trách nhiệm và công việc quan trọng nên việc về sớm là rất khó. Vì
vậy, khi cấp trên chưa về thì bản thân cấp dưới cũng khó ra về sớm.
Ý nghĩa và loại thời gian làm thêm
残業(ざんぎょう)_ làm thêm giờ là làm việc ngoài giờ làm việc theo quy
định, và còn được gọi là làm thêm giờ hoặc ngoài giờ.
Có thể chia thành hai loại:
1) Việc làm thêm (theo quy định pháp luật)
Làm thêm vượt quá số giờ làm hợp pháp do Đạo luật Tiêu chuẩn Lao động quy
định.
Về nguyên tắc: 8 giờ/ngày; 40 giờ/tuần
2) Làm thêm giờ theo quy định của pháp luật (làm thêm trong giờ quy
định)
Làm thêm giờ vượt quá số giờ làm việc quy định của công ty và trong phạm vi
số giờ làm việc hợp pháp.
* Cho phép tối đa 45 giờ làm mỗi tháng (theo dự luật cải cách phong cách làm
việc Nhật)
Sự khác biệt trong phong cách làm việc giữa Nhật Bản và nước ngoài
Suy nghĩ gì về thời gian?
Nhật Bản là một đất nước lấy đúng giờ là cơ sở. Người Nhật quan điểm rằng
“những người không giữ được thời gian là người buông thả trong mọi việc”.
Ở nước ngoài, ý thức về “đúng giờ” không khắt khe như ở Nhật Bản. Thời gian
chỉ là một cách suy nghĩ "tiêu chuẩn". Hơn thế nữa, họ có xu hướng nhấn
mạnh vào chất lượng công việc của mỗi cá nhân và đánh giá nó ở đâu.
Suy nghĩ về lương thưởng và thăng tiến
Ở Châu Âu và Hoa Kỳ, nhiều công ty có hệ thống lương hàng năm. Vì vậy,
làm thêm giờ thực sự rất lãng phí thời gian vì không có tiền làm thêm
giờ.
Ở Nhật Bản, nhiều người làm việc dựa trên thâm niên. Ngay từ khi bạn còn
là một nhân viên mới, dù bạn có thành tích đáng kể trong công việc bán
hàng, bạn cũng sẽ không đột ngột vượt qua mức lương của những nhân viên
đi trước.
Cách nghĩ của người Nhật cho rằng làm việc lâu dài ở một công ty là một
đức tính tốt, và việc đánh giá có xu hướng tuân theo điều đó. Do đó, nếu
bạn muốn “thăng chức = tăng lương”, bạn cần phải làm việc lâu dài cho
chính công ty đó.
Mặt khác, trong trường hợp ở nước ngoài, có vẻ như tiền lương thường dựa
trên khối lượng. Ngoài ra, phương pháp đánh giá cũng khác so với ở Nhật
Bản, và nếu ngay cả một người mới gia nhập công ty cũng có thể đạt được
doanh số bán hàng, số tiền đó sẽ được phản ánh vào lương của tháng tiếp
theo.
Sự khác biệt giữa nước ngoài và Nhật Bản về "hành vi nhóm" so với "ý kiến cá nhân"
Ở Nhật, trọng tâm là hoạt động theo nhóm hơn là hoạt động một
mình. Theo truyền thống, văn hóa Nhật Bản có các quy tắc và phép tắc rất nghiêm
ngặt. Chính bối cảnh kinh doanh của Nhật Bản mà người nước ngoài có thể
cảm nhận những quy tắc và phong tục này rõ ràng hơn. Văn hóa kinh doanh
của người Nhật rất trang trọng và tôn trọng vị trí của nơi làm việc, ranh
giới giữa cấp trên và cấp dưới của nơi làm việc rõ ràng, và tất cả nhân
viên đều biết vị trí và hành vi của mình. Ở đây, chúng tôi sẽ chỉ cho bạn
những hướng dẫn đối với người nước ngoài, chẳng hạn như cúi chào và trao
đổi danh thiếp, mà bạn nên biết trong môi trường kinh doanh Nhật
Bản.
Tại Nhật, ý tưởng là "thúc đẩy mọi thứ theo cùng một hướng sẽ dẫn đến loại
bỏ lãng phí," và điều đó sẽ dẫn đến thành công. Mặt khác, trong trường hợp
ở nước ngoài, "ý kiến cá nhân là quan trọng". Ý tưởng đó là một cá nhân
không quan tâm đến trật tự xã hội, ưu tiên mọi thứ và hành động có trách
nhiệm.
Tóm tắt
Người nước ngoài và người Nhật có lối sống và văn hóa khác nhau. Tuy
nhiên, chúng ta đang ở trong thời đại suy nghĩ về mọi thứ vượt qua khuôn
khổ của thế giới.
Trên thực tế, cơ hội làm việc với người nước ngoài đang tăng lên qua từng
năm. Có rất nhiều điều để học hỏi từ nước ngoài và người nước ngoài.
Trong một môi trường kinh doanh vô cùng năng động hiện nay, Kyouikusouken
muốn đồng hành cùng nhân viên Việt cùng trau dồi, cùng hợp tác để tạo nên
tương lai ngày càng tốt đẹp.