Lắng nghe là hành động được thực hiện chủ động hướng tới người nói, tiếp nhận thông tin một cách chủ động với mong muốn tập trung và mong muốn thấu hiểu những chia sẻ của người nói.
Có được "khả năng lắng nghe" là lợi thế trong giao tiếp. Lắng nghe giúp bạn giao tiếp hiệu quả với những người xung quanh. Lắng nghe tạo ra sự liên kết về cảm xúc giữa người và người.
Trong bài này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu những đặc điểm của những người có khả năng lắng nghe, và cách để cải thiện kỹ năng lắng nghe nhé.
1.1 Nhìn vào mắt đối phương và nói chuyện
1.2 Biểu cảm phong phú và tạo ra bầu không khí dễ nói chuyện
1.3 Có nhiều cử chỉ hưởng ứng khi nói chuyện
1.4 Khi có gì không hiểu sẽ hỏi lại để hiểu rõ
Ⅱ Phương pháp rèn luyện để cải thiện khả năng lắng nghe
2.1 Đầu tiên, hãy có ý thức lắng nghe
2.2 Không phủ nhận sự khác biệt về giá trị quan
2.3 Tìm và khẳng định những điểm chung
2.4 Quen với im lặng
2.5 Mở rộng câu chuyện với khả năng đặt câu hỏi
2.6 Truyền đạt cảm xúc của bạn
2.7 Hãy lưu ý về việc phản chiếu bắt chước chuyển động của bên kia
2.8 Hãy lưu ý đến việc lại lặp lại lời nói của người khác
2.9 Ý thức diễn giải lời nói của người khác bằng ngôn ngữ của mình
BỐN ĐẶC ĐIỂM CỦA NHỮNG NGƯỜI CÓ KHẢ NĂNG LẮNG NGHE TỐT
1. Nhìn vào mắt đối phương và nói chuyện
Trong giao tiếp, khi cố gắng hiểu đối phương, người có khả năng lắng nghe tốt sẽ tiếp thu thông tin qua lời nói, bên cạnh đó họ còn nhìn vào mắt của người nói để thấu hiểu cảm xúc người nói dễ dàng hơn.
Người Nhật có câu 「目は口ほどに物を言う」, tạm dịch “có thể thể hiện cảm xúc qua đôi mắt”. Câu này có nghĩa gần với câu "đôi mắt là cửa sổ tâm hồn", con người ta lại dễ dàng bộc lộ tâm tư, tình cảm thật của mình qua ánh mắt.
Người cố gắng lắng nghe luôn tiếp nhận thông tin qua tai và quan sát biểu cảm của đối phương qua ánh mắt.
2. Biểu cảm phong phú và tạo ra bầu không khí dễ nói chuyện
Những người biết lắng nghe có thể tạo bầu không khí dễ dàng chia sẻ. Cảm xúc tươi sáng được thể hiện một cách tự nhiên để người đối diện có thể dễ dàng trò chuyện.
Ngược lại, nếu bạn đối mặt với một người có nét mặt u ám và phản ứng yếu ớt, bạn sẽ không thể nói chuyện một cách thoải mái.
Nếu bạn có nhiều biểu cảm trên khuôn mặt và lắng nghe câu chuyện, bạn sẽ dễ dàng trò chuyện về những chủ đề sâu sắc hơn.
3. Có nhiều cử chỉ hưởng ứng khi nói chuyện
Thể hiện nhiều cử chỉ hưởng ứng khi trò chuyện là một đặc điểm của những người có khả năng lắng nghe.
Người lắng nghe tốt thường hưởng ứng bằng cách gật đầu sẽ thể hiện rằng "tôi đang nghe bạn nói" bằng hành động.
Ngoài ra, phối hợp nhiều cử chỉ khi giao tiếp sẽ làm cho biểu hiện của bạn tự nhiên, phong phú và làm cho người đối diện cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ.
Mong muốn lắng nghe và thấu hiểu câu chuyện của nhau sẽ dẫn đến cử chỉ hưởng ứng tự nhiên, thích hợp hơn.
4. Khi có gì không hiểu sẽ hỏi lại để hiểu rõ
Khi lắng nghe đối phương, người có khả năng lắng nghe tốt sẽ xác nhận lại những gì họ chưa hiểu. Nếu bạn quan tâm đến nội dung câu chuyện của người kia và lắng nghe nó, bạn sẽ cố gắng hỏi để hiểu đúng những gì người kia chia sẻ.
Khi người đối thoại nhận được câu hỏi, họ cảm thấy mình đang lắng nghe câu chuyện một cách hợp lý, vì vậy họ có thể chia sẻ câu chuyện cởi mở hơn.
Một người có thể tìm ra câu trả lời cho những thắc mắc của chính mình thay vì để câu chuyện không rõ ràng là người có khả năng lắng nghe cao.
PHƯƠNG PHÁP RÈN LUYỆN ĐỂ CẢI THIỆN KHẢ NĂNG LẮNG NGHE
1. Đầu tiên, hãy có ý thức lắng nghe
Chỉ cần có ý thức lắng nghe câu chuyện của người khác sẽ thay đổi cách bạn lắng nghe.
2. Không phủ nhận sự khác biệt về giá trị quan
Khi lắng nghe đối phương, hãy cẩn thận để không phủ nhận sự khác biệt về giá trị và quan điểm sống của nhau. Khả năng lắng nghe là khả năng gần gũi với đối phương. Nếu tôn trọng nhau, bạn có thể chấp nhận câu chuyện của người kia mà không cần phủ nhận.
Mỗi người có những giá trị riêng, và điều đương nhiên là bạn và những người khác khác nhau. Điều quan trọng là khả năng lắng nghe để chấp nhận và lắng nghe mà không chỉ trích cách suy nghĩ của người khác.
3. Tìm và khẳng định những điểm chung
Nếu bạn muốn cải thiện kỹ năng lắng nghe của mình, hãy tập tìm kiếm và khẳng định điểm chung của cả hai. Tìm được điểm chung hoặc thỏa mãn mong muốn được tán thành, bằng sự khẳng định sẽ giúp một người dễ dàng có cảm giác thân thiết, gần gũi với người kia hơn.
Đây được gọi là "quy luật tương đồng" và là một kỹ thuật hiệu quả về mặt tâm lý. Nếu bạn lắng nghe một cách cẩn thận, bạn sẽ tìm thấy điểm chung một cách nhanh chóng đến không ngờ, vì vậy hãy lưu ý điều đó.
4. Làm quen với im lặng
Lắng nghe cũng cần phải làm quen với im lặng. Nếu bạn thiếu kiên nhẫn và nói nhiều về quan điểm của bản thân, bạn sẽ không thể nghe và thấu hiểu được câu chuyện của người kia.
Nếu bạn cố gắng lắng nghe những lời người kia nói, bạn sẽ có thời gian để im lặng nếu bạn không nói. Tuy nhiên, vì cách nói và tốc độ dễ nói chuyện khác với người đối diện, nên sự im lặng tự nhiên phát sinh trong khi nói chuyện không phải là vấn đề.
Thoạt nghe có vẻ khó xử, nhưng điều quan trọng là bạn phải quen với việc im lặng, vì người kia có thể chỉ cần bạn im lặng và lắng nghe để họ dễ dàng mở lòng hơn.
5. Mở rộng câu chuyện với khả năng đặt câu hỏi
Lưu ý mở rộng câu chuyện bằng cách đặt câu hỏi có thể rút ra những điểm mấu chốt trong câu chuyện của người khác. Nếu bạn đặt câu hỏi về những gì người kia muốn nói, người kia sẽ sẵn sàng nói chuyện một cách thoải mái và cuộc trò chuyện sẽ tự nhiên, thoải mái hơn.
Nếu bạn có khả năng đặt câu hỏi tốt, đối phương sẽ nghĩ “Bạn sẽ hỏi một câu hỏi hay” và “Bạn quan tâm đến câu chuyện của họ”.
Bằng cách tập trung và đặt những câu hỏi mà người đối diện dễ dàng trả lời, câu chuyện sẽ được khai thác sâu sắc hơn, và bạn sẽ hiểu rõ hơn về đối phương hơn.
6. Truyền đạt cảm xúc của bạn
Truyền tải cảm xúc của bạn vào câu chuyện của người kia cũng rất quan trọng. Truyền đạt những cảm xúc như: ngạc nhiên, vui sướng và buồn bã,...bằng lời nói, nét mặt và cử chỉ dẫn đến sự đồng cảm với người kia.
Bằng cách giao tiếp và đồng cảm với cảm xúc của một người, người kia cảm thấy rằng bạn đang tiếp nhận câu chuyện và thấu hiểu họ.
7. Hãy lưu ý về việc bắt chước cử chỉ, động tác của đối phương
Nếu bạn ý thức được việc bắt chước chuyển động của người đối diện, khả năng lắng nghe của bạn sẽ tăng lên. Con người có tâm lý dễ thích những người gần giống với mình, vì vậy khi bạn thực hiện hành động gần giống với đối phương, họ sẽ có cảm giác bạn gần gũi, thân quen với họ hơn.
Ví dụ, chúng ta hãy bắt chước động tác một cách tự nhiên, chẳng hạn như cười khi người kia cười và uống khi người kia uống.
Điều này khiến đối phương dễ có thiện cảm và sự quen thuộc với bạn, từ đó tạo nên bầu không khí dễ nói chuyện.
8. Hãy lưu ý đến việc lại lặp lại lời nói của người khác
Hãy lưu ý về việc lặp lại lời nói của người khác. Backtracking là lặp lại lời nói của người khác như họ đang nói. Bằng cách lặp lại lời nói của người kia, người kia sẽ dễ dàng cảm thấy rằng họ đang lắng nghe lời nói của chính mình .
Ví dụ: khi bạn nghe người khác nói “Hôm trước tôi đã đi xem phim,...”, bạn có thể lặp lại theo cách nói “bạn đã đi xem phim!,....” thay vì chỉ “vậy à!”.
Lặp lại lời nói của người khác là một kỹ thuật dễ dàng, vì vậy hãy thử nhé.
9. Ý thức diễn giải ý của người khác bằng ngôn ngữ của mình
Nếu bạn muốn cải thiện khả năng nghe của mình, hãy lưu ý những câu nói diễn đạt lại lời nói của người khác .
Diễn giải là bản tóm tắt những gì người kia muốn nói. Bạn phải hiểu rõ về nội dung để diễn giải lời nói của người khác thành lời của bạn.
Bằng cách sử dụng các cách diễn giải của mình, bạn sẽ thể hiện rằng bạn đang cố gắng hiểu họ bằng từ ngữ của bạn, vì vậy ngay cả khi các cách diễn giải khác nhau, nhưng bạn có thể hiểu sâu sắc nhưng điều họ nghĩ với chính góc độ của bạn. Diễn giải các từ rất khó nếu bạn không chú tâm lắng nghe, nhưng nó sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về người đối diện, vì vậy hãy luyện tập nó thường xuyên nhé!
Khả năng nghe giúp ích khá nhiều cho việc giao tiếp trôi chảy. Ngoài ra lắng nghe còn giúp bạn tạo dựng và duy trì các mối quan hệ tốt đẹp. Trong công việc, nhờ có được khả năng lắng nghe, bạn sẽ được tín nhiệm và tiến triển thuận lợi.
Hãy rèn luyện và áp dụng vào giao tiếp vào trong cuộc sống hằng ngày nhé.